.png)
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng trở nên cấp thiết, việc giảm phát thải khí nhà kính (GHG) đã trở thành một mục tiêu toàn cầu. Tín chỉ carbon nổi lên như một công cụ thị trường hiệu quả, khuyến khích các hoạt động giảm phát thải và thúc đẩy phát triển bền vững. Bài viết này trình bày chi tiết các điều kiện để thành lập tín chỉ carbon từ hoạt động quản lý rừng, tập trung vào các dự án bảo tồn và quản lý rừng bền vững.
1. Tín chỉ carbon và vai trò của rừng
Tín chỉ carbon là một đơn vị đo lường, đại diện cho một tấn khí CO2 hoặc một lượng khí nhà kính tương đương được giảm thiểu hoặc loại bỏ khỏi khí quyển. Các tín chỉ này có thể được giao dịch trên thị trường carbon, tạo động lực tài chính cho các tổ chức và cá nhân thực hiện các dự án giảm phát thải.
Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ CO2 từ khí quyển thông qua quá trình quang hợp, giúp giảm lượng khí nhà kính và làm chậm quá trình biến đổi khí hậu. Quản lý rừng bền vững có thể tăng cường khả năng hấp thụ carbon của rừng, đồng thời bảo vệ đa dạng sinh học và cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái quan trọng khác.
2. Cơ sở pháp lý và quy định tại Việt Nam
Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc giảm phát thải khí nhà kính, thể hiện qua Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và Nghị định số 06/2022/NĐ-CP. Các văn bản này quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ôzôn và hình thành, phát triển thị trường tín chỉ carbon trong nước.
Các bước thực hiện để tạo tín chỉ carbon:
Đánh giá khả năng tạo tín chỉ carbon: Bước này nhằm xác định khả năng tạo tín chỉ carbon của dự án, bao gồm các thông tin như loại dự án, quy mô dự án và lượng khí nhà kính dự kiến được giảm thiểu hoặc loại bỏ.
Đăng ký dự án và giám sát, báo cáo: Sau khi triển khai các hoạt động giảm carbon thải, các tổ chức, cá nhân cần đăng ký dự án với cơ quan có thẩm quyền. Đồng thời, các tổ chức, cá nhân cần thực hiện giám sát và báo cáo lượng carbon được giảm thiểu hoặc loại bỏ từ dự án.
Xác nhận và giao dịch tín chỉ carbon: Lượng tín chỉ carbon được tạo ra từ dự án phải được xác thực bởi các tổ chức độc lập.
Đọc thêm: Hướng dẫn hoàn chỉnh cho chủ rừng Việt Nam - Tín chỉ carbon rừng
3. Yêu cầu cụ thể đối với dự án bảo tồn và quản lý rừng bền vững
Dưới đây là các yêu cầu cụ thể đối với dự án bảo tồn và quản lý rừng bền vững để tạo tín chỉ carbon:
Ưu tiên bảo tồn và quản lý rừng bền vững:
Dự án cần tập trung vào bảo tồn các khu rừng có giá trị sinh thái cao, các khu rừng có nguy cơ bị phá hủy hoặc suy thoái.
Các hoạt động quản lý rừng phải tuân thủ các nguyên tắc quản lý rừng bền vững, đảm bảo duy trì đa dạng sinh học, bảo vệ tài nguyên nước và đất, và cung cấp các lợi ích kinh tế và xã hội cho cộng đồng địa phương.
Hoạt động chặt tỉa chỉ được thực hiện để phục vụ mục đích bảo tồn và quản lý rừng, như loại bỏ cây chết, cây bệnh hoặc cây có nguy cơ gây cháy rừng.
Phân bố cây trồng hợp lý:
Cây trồng cần được phân bố đều và hợp lý trên toàn bộ diện tích dự án để tối ưu hóa việc phát triển rừng.
Mật độ cây trồng phải phù hợp với điều kiện sinh thái của từng khu vực, đảm bảo cây có đủ không gian để phát triển và cạnh tranh ánh sáng.
Ưu tiên sử dụng các loài cây bản địa, có khả năng thích ứng tốt với điều kiện địa phương và có giá trị sinh thái cao.
4. Lợi ích của việc tham gia thị trường tín chỉ carbon
Việc tham gia thị trường tín chỉ carbon mang lại nhiều lợi ích cho các chủ dự án quản lý rừng:
Nguồn tài chính bổ sung: Bán tín chỉ carbon tạo ra nguồn thu nhập ổn định, giúp trang trải chi phí quản lý và bảo vệ rừng.
Khuyến khích quản lý rừng bền vững: Thị trường tín chỉ carbon tạo động lực tài chính để các chủ dự án thực hiện các biện pháp quản lý rừng bền vững, bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học.
Đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải quốc gia: Các dự án quản lý rừng tạo tín chỉ carbon đóng góp vào nỗ lực chung của Việt Nam trong việc giảm phát thải khí nhà kính và thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu.
Nâng cao uy tín và trách nhiệm xã hội: Tham gia thị trường tín chỉ carbon giúp các tổ chức và doanh nghiệp nâng cao uy tín và thể hiện trách nhiệm xã hội đối với cộng đồng và môi trường.
5. Các dự án tại Việt Nam
Việt Nam đang chứng kiến sự phát triển của thị trường tín chỉ carbon rừng với nhiều dự án tiềm năng và đã đạt được những thành công bước đầu:
Quảng Nam: Là địa phương tiên phong trong thí điểm kinh doanh tín chỉ carbon rừng, với tiềm năng thu về hàng triệu đô la mỗi năm từ việc bán tín chỉ.
Tuyên Quang: Tỉnh có diện tích rừng trồng được cấp chứng chỉ FSC lớn nhất cả nước, với tiềm năng lớn trong việc tạo ra tín chỉ carbon.
Dự án tại các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên: Sắp tới, Việt Nam sẽ bán 5,15 triệu tín chỉ carbon cho liên minh quốc tế LEAF và Emergent, thu về hàng chục triệu đô la Mỹ.
Các dự án trên cho thấy tiềm năng lớn của Việt Nam trong việc tạo ra tín chỉ carbon từ rừng. Tuy nhiên, để đạt được thành công, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương, cũng như việc áp dụng các phương pháp quản lý rừng bền vững và công nghệ tiên tiến.
6. Kết luận
Thành lập tín chỉ carbon từ hoạt động quản lý rừng là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định và tiêu chuẩn. Tuy nhiên, đây là một cơ hội lớn để tạo ra nguồn tài chính bền vững cho công tác bảo vệ và phát triển rừng, đồng thời đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường. Bằng cách ưu tiên bảo tồn và quản lý rừng bền vững, phân bố cây trồng hợp lý và áp dụng các phương pháp luận được phê duyệt, chúng ta có thể khai thác tối đa tiềm năng của rừng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.