Khi tham gia các dự án tín chỉ carbon, chủ rừng bắt buộc phải cam kết không chặt trắng hay khai thác rừng trong ít nhất 30 năm. Đây không chỉ là quy định bắt buộc mà còn là nền tảng để đảm bảo rừng phát triển bền vững, hấp thụ carbon hiệu quả và mang lại giá trị lâu dài cho môi trường, kinh tế và cộng đồng. Bài viết này sẽ giải thích lý do vì sao 30 năm là khoảng thời gian tối thiểu cần thiết và những lợi ích mà nó mang lại.

1. Tại sao cần 30 năm?
1.1 Đảm bảo tính bền vững
Chu kỳ sống của cây: Mỗi loài cây có chu kỳ sống khác nhau, nhưng trung bình một cây rừng cần từ 20-30 năm để phát triển hoàn toàn, đạt đến độ cao tối đa và khả năng hấp thụ carbon tối ưu. Việc chặt phá sớm sẽ làm gián đoạn quá trình này, khiến rừng mất đi khả năng phục hồi và phát triển.
Cân bằng hệ sinh thái: Rừng là một hệ sinh thái phức tạp, với nhiều loài sinh vật tương tác với nhau. Việc duy trì rừng trong thời gian dài cho phép các loài sinh vật thích nghi và tạo thành một hệ sinh thái ổn định.
Ngân hàng carbon tự nhiên: Rừng được ví như một ngân hàng carbon khổng lồ. Việc giữ rừng lâu dài giúp duy trì và tăng cường nguồn dự trữ carbon trong rừng, góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu hiệu quả.
1.2 Bảo vệ nguồn dự trữ carbon
Carbon trong đất: Không chỉ cây, mà đất rừng cũng chứa một lượng lớn carbon. Việc chặt phá rừng sẽ làm xáo trộn đất, khiến carbon bị giải phóng vào khí quyển.
Vật chất hữu cơ: Rừng chứa nhiều vật chất hữu cơ như lá cây rụng, cành cây mục nát,... Đây là những nguồn cung cấp carbon quan trọng cho đất. Việc giữ rừng lâu dài giúp duy trì và tăng cường lượng vật chất hữu cơ trong đất.
Ngăn chặn cháy rừng: Rừng già thường có độ ẩm cao hơn và ít chất cháy hơn so với rừng non. Việc duy trì rừng già giúp giảm nguy cơ cháy rừng, hạn chế việc giải phóng lượng lớn carbon vào khí quyển.
1.3 Tạo ra giá trị lâu dài
Nguồn cung cấp tín chỉ ổn định: Việc duy trì rừng trong thời gian dài đảm bảo nguồn cung cấp tín chỉ carbon ổn định và lâu dài, giúp các dự án có thể lên kế hoạch đầu tư và phát triển bền vững.
Thu hút đầu tư: Các dự án rừng có tiềm năng tạo ra tín chỉ carbon trong thời gian dài thường thu hút được nhiều nhà đầu tư quan tâm, bởi vì họ có thể đảm bảo lợi nhuận ổn định trong tương lai.
Phát triển kinh tế địa phương: Việc bán tín chỉ carbon có thể mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho cộng đồng địa phương, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.
2. Lợi ích của việc giữ rừng lâu dài
Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu biến đổi khí hậu, bảo vệ đa dạng sinh học và ngăn chặn xói mòn đất.
Điều hòa khí hậu: Rừng giúp điều hòa khí hậu bằng cách hấp thụ CO2, giảm nhiệt độ và tăng độ ẩm.
Bảo vệ nguồn nước: Rừng là nguồn cung cấp nước ngọt quan trọng, giúp duy trì dòng chảy của các con sông và hạn chế xói mòn đất.
Ngăn chặn thiên tai: Rừng giúp giảm thiểu tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan như lũ lụt, hạn hán và bão.
Bảo vệ đa dạng sinh học: Rừng là nhà của hàng triệu loài động thực vật. Việc giữ rừng lâu dài giúp bảo vệ đa dạng sinh học và duy trì sự cân bằng sinh thái.
3. Những dự án tín chỉ carbon thành công
3.1 Dự án rừng Bắc Trung Bộ
Dự án này đã bán thành công hơn 10 triệu tín chỉ carbon thông qua Ngân hàng Thế giới với tổng giá trị hợp đồng lên tới 51,5 triệu USD. Để đạt được kết quả này, chủ rừng phải cam kết duy trì diện tích rừng trong thời gian dài nhằm đảm bảo lượng CO2 hấp thụ ổn định.
3.2 Dự án Quảng Nam
Với diện tích gần 630.000 ha rừng tự nhiên, tỉnh Quảng Nam đã triển khai kinh doanh tín chỉ carbon từ năm 2021. Dự án yêu cầu duy trì rừng trong thời gian dài để đảm bảo lượng CO2 hấp thụ đủ lớn cho việc cấp tín chỉ.
3.3 Dự án nông nghiệp tái sinh Idemitsu
Dự án này sẽ thử nghiệm trên diện tích lên đến 8.000 ha đất nông nghiệp nhằm cải thiện quản lý đất đai để tạo ra tín chỉ carbon, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ gìn tài nguyên trong thời gian dài.
Đọc thêm: Dấu ấn Việt Nam trên nước bạn Lào - Dự án trồng rừng tái tạo và phát triển tín chỉ carbon ở Mahaxay
4. Thị trường tín chỉ carbon trong nước và quốc tế
Thị trường tín chỉ carbon đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu với sự tham gia của nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế như REDD+ hay VCS (Verified Carbon Standard). Việt Nam cũng đã có những bước đi đầu tiên trong việc xây dựng thị trường tín chỉ carbon nội địa nhằm đạt mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính vào năm 2050.
Với hơn 14,8 triệu ha diện tích rừng (bao gồm cả rừng tự nhiên và trồng), Việt Nam có tiềm năng lớn để tham gia vào thị trường này thông qua các dự án quản lý và tái tạo rừng bền vững.
Kết luận
Việc giữ rừng ít nhất trong vòng 30 năm là một cam kết quan trọng đối với các chủ rừng khi tham gia dự án tín chỉ carbon. Quy định này không chỉ đảm bảo tính bền vững của dự án mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường lâu dài. Với tiềm năng lớn về diện tích rừng và sự hỗ trợ từ các chương trình quốc tế như REDD+, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển thị trường tín chỉ carbon nội địa cũng như đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải toàn cầu.